Deze pagina is constant in ontwikkeling. Laatste update: mei 2024
Vierteenschildpadden in het kort
De Russische vierteenschildpad is een landschildpad die relatief klein blijft. Vrouwtjes zijn over het algemeen wat groter en zwaarder dan de mannen.
Wetenschappelijke naam: Agrionemys horsfieldii / Testudo horsfieldii
Leeftijd: Gemiddeld 60 tot 80 jaar
Grootte: 15 tot 25cm; 300 tot 1500 gram
Wanneer actief: Overdag
Alleen of samen?: Alleen
Lees je van tevoren goed in om zeker te weten dat Russische vierteenschildpadden de huisdieren zijn die jij zoekt!
Vind hier alles wat je wilt weten over vierteenschildpadden!
Vierteenschildpadden en kinderen
Zorg ervoor dat het terrarium op een veilige, stevige plek staat en zorg voor een slot op de deurtjes van het verblijf. Dit om te voorkomen dat kinderen (per ongeluk) het verblijf open doen en het dier kan ontsnappen. Reptielen zijn namelijk meester ontsnappers en verstoppers.
Jonge kinderen
Schildpadden zijn grappige dieren om naar te kijken. Voor jonge kinderen zijn ze erg leuk om naar te kijken en om voorzichtig te aaien. Gezien schildpadden verrassend fragiel zijn, wordt zijn aangeraden jonge kinderen de dieren zelf te laten optillen.
Oudere kinderen
Kinderen die al wat ouder zijn kunnen goed voor de schildpad zorgen. Voeren, schoonmaken, de schildpad in bad doen zijn allemaal relatief simpele taken die de kinderen kunnen doen of bij kunnen helpen. Ook voor oudere kinderen is het erg leuk om de schildpad te zien lopen en klimmen door zijn verblijf.
Wat is een Russische vierteenschildpad
De Russische vierteeenschildpad is een kleine schildpad die dankzij de hoge bouw van het schild de ruimte heeft om zijn ledematen vrij te bewegen. Daardoor kan deze soort zich verrassend goed voortbewegen over oneffen terrein, goed graven en uitstekend klimmen in vergelijking met vele andere landschildpadsoorten.
De voorpoten zijn voorzien van vier forse nagels waar deze soort zijn naam aan te danken heeft. De andere Testudo schildpadsoorten bezitten namelijk vijf nagels aan de voorpoten.
De basiskleur van de huid van de schildpad is lichtbruin tot geel. De schubbenplaten op het rugschild zijn in het centrum donkerder dan aan de randen, welke ook een lichtbruin/gele kleur zijn. Ook het buikschild is donkerbruin tot zwart gekleurd.
Wat is koudbloedig?
Vrijwel alle reptielen zijn koudbloedig. Koudbloedige wezens kunnen alleen hun lichaamstemperatuur regelen door op te warmen in de zon of af te koelen in de schaduw. Hun lichaam wordt dus zo warm als hun omgeving.
Warmbloedige wezens, zoals mensen, regelen hun lichaamstemperatuur door zelf warmte te produceren.
Het regelen van je lichaamstemperatuur wordt thermoreguleren genoemd. Reptielen kunnen dit dus alleen door op een warmere of koelere plek te gaan zitten.
Vierteenschildpadden in het wild
Herkomst
De vierteenlandschildpad leeft in de warme streken in droge omgevingen in zuidoost Azië. De schildpad komt voor in Afghanistan, Azerbeidzjan, China, Iran, Kazachstan, Kirgizië, Oezbekistan, Pakistan, Rusland, Tadzjikistan en Turkmenistan.
Wanneer je een Russische vierteenschildpad als huisdier aanschaft, let er dan goed op dat ze “captive bred” zijn en niet “wild caugth” of “captive born”. Bij “captive bred” zijn de dieren in gevangenschap gefokt, geboren en opgeroeid. Bij de andere twee opties zijn wilde dieren uit hun leefomgeving gehaald om te verkopen in de (huis)dierhandel.
Leefomgeving
De vierteenschildpad leeft in rotsachtige woestijnen en steppengebieden.
Wanneer actief
De Overdag is deze schildpad het meest actief. Ze spenderen hun dag met lopen door hun leefgebied, eten en zonnen.
Het verblijf / huisvesting
Solitair
Russische vierteenschildpadden zijn solitair. Dit betekend dat zij het liefst alleen leven en geen soortgenoot in hun verblijf willen.
Schildpadden kunnen vaak wel vreedzaam samen leven als het verblijf groot genoeg is.
Verblijfssoort
In tegenstelling tot veel andere reptielen hebben schildpadden geen terrarium nodig, maar een zogenoemde schildpaddentafel.
Verblijfsformaat
Net als alle andere dieren, en mensen, willen schildpadden ook graag een fijne plek die zij hun thuis kunnen noemen. Voor een volwassen schildpad wordt een verblijf aangeraden van minimaal 10x de lengte van het schild lang en 5x de lengte van de schildpad diep. Dit betekend dat een volwassen vrouwtje van 25cm lang een verblijf van 250 x 125 cm aan oppervlakte nodig heeft. Dit zonder oppervlakte van verdiepingen meegeteld. Een groter verblijf is altijd beter. De schildpad zal zeker van de extra ruimte gebruik maken. Ook heb je dan meer ruimte om het verblijf leuk in te richten!
Inrichting
Er zijn verschillende basisonderdelen die horen bij de inrichting van vrijwel elk verblijf voor reptielen. Voor de vierteenschildpad heb je minstens het volgende nodig: een schuilplek aan de koele kant van het verblijf, een schuilplek aan de warme kant, ondiepe waterbak en graafmogelijkheden.
Tot slot is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de schildpad niet door eventueel glas heen kan kijken. Zij snappen niet dat zij hier niet doorheen kunnen, en kunnen dan dagelijks lange tijden achter elkaar langs het glas gaan “surfen”. Dit kan veel stress en frustratie opleveren en tevens het schild uiteindelijk beschadigen.
Bij Dierdocent
Bij Dierdocent hebben alle reptielen zo vele mogelijk een volledig bioactief verblijf. Dat wil zeggen dat de bodembedding bestaat uit natuurlijke aarde met insecten en andere organismen die in de bodem leven. Ook kunnen hier echte planten in geplant staan. Hiervoor is gekozen omdat Dierdocent gelooft in de kracht van een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving voor het dier om voldoende verrijking en stimulatie te kunnen bieden om natuurlijk gedrag te vertonen. Ofwel, gedrag wat het dier in het wild ook zou laten zien.
Terrariumtechniek - warmtelampen
Eerder kwam al even aan bod dat reptielen koudbloedig zijn en dat hun lichaamstemperatuur gelijk is aan hun omgevingstemperatuur. Ook is heel kort een warme kant en koele kant van het verblijf besproken. Om dat te bereiken heb je terrariumtechniek nodig, zoals thermometers, warmtelampen en UV-lampen.
Warmtebron en thermostaat
Als warmtebron wil je het liefst een warmtebron die warmte geeft van boven, zoals de zon dat in de natuur ook doet. Bij Dierdocent hebben alle verblijven een zogenaamde “Deep Heat Projector” voor de warmteafgifte. Deze warmtelamp hangt aan de linker of rechter kant van het verblijf, en moet er voor zorgen dat de temperatuur voor de vierteenschildpad op de plek om te zonnen rond de 38°C is, en verder aan de warme kant van het verblijf 28°C overdag. Aan de koude kant mag de temperatuur rond de 25°C zijn.
’s Avonds mag het gehele verblijf afkoelen naar 15-20°C. Er hoeft niet extra gekoeld te worden om bij de 15°C te komen.
Om te kijken of de temperaturen kloppen, en om de ze te reguleren, heb je een (dim)thermostaat nodig. Het soort thermostaat die je nodig hebt hangt af van de warmtebron die je gekozen hebt.
LET OP: zonder thermostaat aan je warmtebron loop je het risico dat het dier zich kan branden als de warmtebron te warm wordt om wat voor reden.
*Er zijn verschillende soorten warmtebronnen. Dierdocent werkt aan een informatiepagina hierover.
Terrariumtechniek - lichtduur en UV-B
Lichtduur / dag-nacht ritme
Voor de luipaardgekko wil je een dag-nachtritme van 14 uur licht overdag, gevolgd door 10 uur donker ’s nachts. Dit zijn de zomertijden.
Als je ’s nachts moet bij verwarmen, zorg dan voor een warmtelamp die géén licht af geeft. Ook rood en/of blauw licht verstoren het dag-nacht ritme van de dieren.
UV-lamp, ja of nee?
De Russische vierteenschildpad heeft altijd een goede UV-B lamp nodig in zijn verblijf. Zonder dit licht kan de schildpad afwijkingen in de botten, en dus ook zijn schild, krijgen. Voor een vierteenschildpad heb je, afhankelijk van jouw verblijf, een UV-B lamp nodig van UV Ferguson zone 3 en UVI daggemiddelde van 2.9 tot 7.4.
Zegt dat je niks? Gebruik dan deze link van Arcadia om te kijken welke lamp je nodig hebt!
Lighting Guide
Terrariumtechniek - luchtvochtigheid
Vierteenschildpadden hebben behoefte aan een relatieve luchtvochtigheid (RLV) van 30 – 50% in hun verblijf. Bereik deze luchtvochtigheid door het verblijf regelmatig te sproeien met water en door de RLV te controleren met een digitale hygrometer.
Winterrust / winterslaap
Mocht je de dieren in winterrust willen laten gaan kan dat door over meerdere weken geleidelijk aan de dieren op een temperatuurgradiënt van 7 tot 12°C overdag en 14 tot 18°C ’s nachts te brengen. Laat het aantal lichturen geleidelijk teruglopen tot 10 uur.
Een reptiel als huisdier hoeft niet per se een seizoen op wintertemperaturen gehouden te worden om gezond te blijven. Zij kunnen ook zonder problemen het hele jaar op de warmere temperaturen gehouden worden. Voor jongen en/of zieke dieren is een winterrust zelfs af te raden.
Voor kweken kan een winterrust wel wenselijk zijn.
Voeding en supplementen
Water
Altijd moet de mogelijkheid er zijn voor het dier om schoon water te drinken. Reptielen kunnen niet drinken uit een waterfles. zij hebben dus een waterbakje nodig.
Herbivoor
Vierteenschildpadden zijn echte herbivoren, ofwel planteneters. Voorbeelden van geschikt groenvoer voor de vierteenschildpad zijn onder andere: andijvie, bladsla en rucola, maar ook paardenbloemen, grassen en ander onkruid kunnen zij eten. Kijk vooral eens op de website “The Tortoise Table (de landschildpadden tafel)” om te kijken wat de schildpad allemaal nog meer mag eten!
LET OP: Wilde planten kunnen bespoten zijn met onkruidverdelger en/of vervuild zijn door uitlaatstoffen van verkeer waar de schildpad ziek van kan worden en potentieel aan kan overlijden. Zorg dat je weet uit welk gebied jij je welk (on)kruid plukt als je ze buiten de tuin haalt.
Supplementen en poeders
Om er voor te zorgen dat de Russische vierteenschildpad alles binnen krijgt moeten salades gepoederd worden. Poeder afwisselend met calciumpoeder zonder D3 en een vitaminepoeder voor reptielen.
Waar jouw schildpad vinden
Reptielenopvang
Ook reptielen worden regelmatig afgestaan aan reptielenopvangen, omdat mensen er bijvoorbeeld niet meer voor kunnen zorgen. Kijk daarom vooral eens bij een reptielenopvang als je opzoek bent naar een reptiel als huisdier!
Beurzen
In Nederland, maar ook daar buiten, worden regelmatig exoten beurzen georganiseerd. Op deze beurzen worden ook veel dieren verkocht. De verkopers zijn vaak hobbyfokkers en kunnen veel vertellen over hun dieren, hun afkomst en kunnen vragen beantwoorden die jij nog hebt.
Let op: niet alle verkopers op beurzen zijn altijd even betrouwbaar of kweken ethisch verantwoord.
Dierenwinkels
De laatste, minst aangeraden, plek om gekko’s te halen zijn dierenwinkels. De dieren hebben vaak een onbekende achtergrond voor de winkel. Ook komt regelmatig voor dat de huisvesting in dierenwinkels niet goed is, waardoor er de kans bestaat dat je het dier ziek overneemt. Doe goed onderzoek naar de winkel waar jij jouw gekko wilt halen voordat je ze mee naar huis neemt.
Gezondheidszorg
Gezonde vierteenschildpad
Voordat je kan weten of je vierteenschildpad ziek is, is het belangrijk om te weten hoe een gezonde vierteenschildpad er uit ziet. Een gezond dier heeft heldere ogen, schone mond, is actief en oplettend. Het schild is nagenoeg helemaal glad en de ontlasting is vast.
Zieke vierteenschildpadden herkennen
Een teken van een zieke vierteenschildpad kan zijn: lusteloosheid, niet willen bewegen / niet soepel kunnen bewegen en/of diarree.
Heb jij het vermoeden dat jouw schildpad zich anders dan normaal gedraagt en misschien ziek is? Bel dan altijd een reptiel kundige dierenarts voor advies. Niet alle dierenartspraktijken zijn kundig op het gebied van reptielen, zoek daarom van tevoren als een betrouwbare dierenarts uit.
Bronnen
- Eigen ervaring en kennis
- Vierteenlandschildpad / Testudo horsfieldii ssp. (Onbekend). Opgehaald van Platform Verantwoord Huisdierbezit: https://www.huisdieren.nu/reptielen-en-amfibieen/soorten/schildpadden/vierteenlandschildpad-testudo-horsfieldii-ssp/
- Stichting Schildpaddenopvang Nederland. (onbekend). Opgehaald van Verzorging & Gezondheid: https://www.schildpaddenopvang.nl/verzorging-gezondheid/
- Baines, F., Chattell, J., Dale, J., Garrick, D., Gill, I., Goetz, M., . . . Swatman, M. (2016). How much UV-B does my reptile need? The UV-Tool, a guide to the selection of UV lighting for reptiles and amphibians in captivity. Verenigd Koninkrijk: Journal of Zoo and Aquarium Research.
- Arcadia. (onbekend). Opgehaald van Lighting Guide: https://www.arcadiareptile.com/lighting/guide/
- The Tortoise Table (onbekend). Opgehaald van The Tortoise Table: https://www.thetortoisetable.org.uk/
- Schilperoord, P. (onbekend). Opgehaald van Verzorging Vierteenschildpad: https://www.blue-lagoon.nl/kenniscentrum/verzorging/vierteenschildpad-russische-vierteenschildpad