Deze pagina is constant in ontwikkeling. Laatste update: juli 2023
Baardagame in het kort
De baardagame (of baardagaam) is een wat grotere hagedis die erg populair is als hagedis voor beginners. Hoewel ze niet veel doen op een dag hebben ze toch baat bij een ruim verblijf waar ze de ruimte hebben om rond te lopen en te klimmen. Het zijn rustige, robuuste en verrassend slimme dieren die echt op jouw reageren en gemakkelijk zijn in de omgang.
Wetenschappelijke naam: Pogona vitticeps
Leeftijd: Gemiddeld 10 tot 15 jaar
Grootte: 40 tot 50cm; 380 tot 550 gram
Wanneer actief: Overdag
Alleen of samen?: Alleen
Lees je van tevoren goed in om zeker te weten dat baardagamen de huisdieren zijn die jij zoekt!
Vind hier alles wat je wilt weten over baardagamen!
Baardagamen en kinderen
Zorg ervoor dat het terrarium op een veilige, stevige plek staat en zorg voor een slot op de deurtjes van het verblijf. Dit om te voorkomen dat kinderen (per ongeluk) het verblijf open doen en het dier kan ontsnappen. Reptielen zijn namelijk meester ontsnappers en verstoppers.
Jonge kinderen
Voor jonge kinderen zijn baardagamen geschikt als dieren om naar te kijken, maar ook om af en toe voorzichtig te aaien. De kinderen kunnen deze hagedis niet zelf op schoot nemen. Als de hagedis opeens weg loopt kan het kind deze niet tegen houden. Tevens heeft de hagedis lange nagels die de kinderen pijnlijk en/of onprettig kunnen vinden.
Oudere kinderen
Baardagamen zijn hagedissen die over het algemeen heel rustig zijn. Vanwege hun rustige karakter en aanleg om erg tam te worden zijn deze hagedissen ook leuk voor wat oudere kinderen. Baardagamen zijn robuuste hagedissen die zij, mits het van tevoren goed wordt uitgelegd en onder toezicht, zelf kunnen hanteren als zij dat willen.
Wat is een baardagame
De baardagame heeft een driehoekige kop, een afgeplat lichaam met vele stekels en een stekelige huidplooi aan de keel. Het is dan ook niet gek dat ze in het engels een “bearded dragon”, gebaarde draak, genoemd worden. De wildkleur van de baardagame varieert van lichtbruin tot bijna grijs. Verder zijn er in de reptielenhobby ook van de baardagame verschillen kleuren te vinden, zogenoemde morphs.
Wat is koudbloedig?
Vrijwel alle reptielen zijn koudbloedig. Koudbloedige wezens kunnen alleen hun lichaamstemperatuur regelen door op te warmen in de zon of af te koelen in de schaduw. Hun lichaam wordt dus zo warm als hun omgeving.
Warmbloedige wezens, zoals mensen, regelen hun lichaamstemperatuur door zelf warmte te produceren.
Het regelen van je lichaamstemperatuur wordt thermoreguleren genoemd. Reptielen kunnen dit dus alleen door op een warmere of koelere plek te gaan zitten.
Baardagamen in het wild
Herkomst
Baardagamen zijn hagedissen die in het wild voorkomen in Australië. Ze komen voor in het oosten en midden van het land.
Wanneer je een baardagame als huisdier aanschaft, let er dan goed op dat ze “captive bred” zijn en niet “wild caugth” of “captive born”. Bij “captive bred” zijn de dieren in gevangenschap gefokt, geboren en opgeroeid. Bij de andere twee opties zijn wilde dieren uit hun leefomgeving gehaald om te verkopen in de (huis)dierhandel.
Leefomgeving
Baardagamen wonen in woestijnen en droge bossen in het wild. Ze kunnen goed klimmen en ze zonnen graag op onder andere takken, palen en zelfs picknicktafels. ’s Avonds zoeken zij, of graven zij, een veilig plek om te slapen.
Wanneer actief
Zoals eerder ook al even genoemd werd zijn baardagamen dagactief. Hoewel ze op een dag veelal aan het zonnen zijn, zullen zij soms ook actiever zijn als hun leefomgeving groot genoeg is om te spelen en te ontdekken. ’s Nachts slapen deze hagedissen.
Het verblijf / huisvesting
Solitair
Baardagamen zijn solitair. Dit betekend dat zij het liefst alleen leven en geen soortgenoot in hun verblijf willen.
Verblijfsformaat
Net als alle andere dieren, en mensen, willen agamen ook graag een fijne plek die zij hun thuis kunnen noemen. Voor een volwassen baardagame wordt een verblijf aangeraden van minimaal 150 x 70 x 70 cm (lengte x breedte x hoogte). Een groter verblijf is altijd beter. De baardagame zal zeker van de extra ruimte gebruik maken. Ook heb je dan meer ruimte om het verblijf leuk in te richten!
Inrichting
Er zijn verschillende basisonderdelen die horen bij de inrichting van vrijwel elk verblijf voor reptielen. Voor de baardagame heb je minstens het volgende nodig: een schuilplek aan de koele kant van het verblijf, een schuilplek aan de warme kant, ruime waterbak en klimmogelijkheden.
Tot slot is het belangrijk om ervoor te zorgen dat minstens één zijkant, maar het liefst drie, van het verblijf geblindeerd is. Door dit dicht te maken voelt het dier zich beschut in het verblijf.
Bij Dierdocent
Bij Dierdocent hebben alle reptielen zo vele mogelijk een volledig bioactief verblijf. Dat wil zeggen dat de bodembedding bestaat uit natuurlijke aarde met insecten en andere organismen die in de bodem leven. Ook kunnen hier echte planten in geplant staan. Hiervoor is gekozen omdat Dierdocent gelooft in de kracht van een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving voor het dier om voldoende verrijking en stimulatie te kunnen bieden om natuurlijk gedrag te vertonen. Ofwel, gedrag wat het dier in het wild ook zou laten zien.
Terrariumtechniek - warmtelampen
Eerder kwam al even aan bod dat reptielen koudbloedig zijn en dat hun lichaamstemperatuur gelijk is aan hun omgevingstemperatuur. Ook is heel kort een warme kant en koele kant van het verblijf besproken. Om dat te bereiken heb je terrariumtechniek nodig, zoals thermometers, warmtelampen en UV-lampen.
Warmtebron en thermostaat
Als warmtebron wil je het liefst een warmtebron die warmte geeft van boven, zoals de zon dat in de natuur ook doet. Bij Dierdocent hebben alle verblijven een zogenaamde “Deep Heat Projector” voor de warmteafgifte. Deze warmtelamp hangt aan de linker of rechter kant van het verblijf, en moet er voor zorgen dat de temperatuur voor de baardagame op de plek om te zonnen rond de 38°C is, en verder aan de warme kant van het verblijf 30°C overdag. Aan de koude kant mag de temperatuur rond de 25°C zijn.
’s Avonds mag het gehele verblijf afkoelen naar zo’n 25°C tot 20°C.
Om te kijken of de temperaturen kloppen, en om de ze te reguleren, heb je een (dim)thermostaat nodig. Het soort thermostaat die je nodig hebt hangt af van de warmtebron die je gekozen hebt.
LET OP: zonder thermostaat aan je warmtebron loop je het risico dat het dier zich kan branden als de warmtebron te warm wordt om wat voor reden.
*Er zijn verschillende soorten warmtebronnen. Dierdocent werkt aan een informatiepagina hierover.
Terrariumtechniek - lichtduur en UV-B
Lichtduur / dag-nacht ritme
Voor de baardagame wil je een dag-nachtritme van 13/14 uur licht overdag, gevolgd door 11/10 uur donker ’s nachts. Dit zijn de zomertijden.
Als je ’s nachts moet bij verwarmen, zorg dan voor een warmtelamp die géén licht af geeft. Ook rood en/of blauw licht verstoren het dag-nacht ritme van de dieren.
UV-lamp, ja of nee?
De baardagame heeft altijd een goede UV-B lamp nodig in zijn verblijf. Zonder dit licht kan de hagedis afwijkingen in de botten krijgen. Voor een baardagame heb je, afhankelijk van jouw verblijf, een UV-B lamp nodig van UV Ferguson zone 3 of 4 en UVI daggemiddelde van 2.0 tot 7.4 of 4.5 tot 9.5.
Zegt dat je niks? Gebruik dan deze link van Arcadia om te kijken welke lamp je nodig hebt!
Lighting Guide
Terrariumtechniek - luchtvochtigheid
Baardagamen hebben behoefte aan een relatieve luchtvochtigheid (RLV) van 30 – 40% in hun verblijf. Bereik deze luchtvochtigheid door het verblijf regelmatig te sproeien met water en door de RLV te controleren met een digitale hygrometer.
Winterrust / winterslaap
Mocht je de dieren in winterrust willen laten gaan kan dat door over meerdere weken geleidelijk aan de dieren op een temperatuurgradiënt van 25 tot 30°C overdag en 20 tot 22°C ’s nachts te brengen. Laat het aantal lichturen geleidelijk teruglopen tot 11 uur.
Een reptiel als huisdier hoeft niet per se een seizoen op wintertemperaturen gehouden te worden om gezond te blijven. Zij kunnen ook zonder problemen het hele jaar op de warmere temperaturen gehouden worden. Voor jongen en/of zieke dieren is een winterrust zelfs af te raden.
Voor kweken kan een winterrust wel wenselijk zijn.
Voeding en supplementen
Water
Altijd moet de mogelijkheid er zijn voor het dier om schoon water te drinken. Reptielen kunnen niet drinken uit een waterfles. zij hebben dus een waterbakje nodig.
Omnivoor
Baardagamen zijn omnivoor en eten zowel salades als levende insecten. Hoe volwassener de agame, hoe meer van zijn dieet uit salades moet bestaan en minder insecten. Voorbeelden van geschikt groenvoer voor de baardagame zijn onder andere: andijvie, bladsla en rucolla, maar ook paardebloemen en ander onkruid kunnen zij eten. Voorbeelden van geschikte insecten voor zijn: verschillende soorten krekels, verschillende soorten sprinkhanen, dubia kakkerlakken, meelwormen en moriowormen.
LET OP: voer nóóit wild gevangen insecten en/of planten. De insecten kunnen ziek zijn en/of parasieten met zich meedragen waar de hagedis ernstig ziek van kan worden. Ook kunnen planten bespoten zijn met onkruidverdelger waar de baardagame aan kan overlijden.
Supplementen en poeders
Om er voor te zorgen dat de baardagame alles binnen krijgt moeten salades en voederinsecten gepoederd worden. Poeder afwisselend met calciumpoeder zonder D3 en een vitaminepoeder voor reptielen.
Waar jouw agame vinden
Reptielenopvang
Ook reptielen worden regelmatig afgestaan aan reptielenopvangen, omdat mensen er bijvoorbeeld niet meer voor kunnen zorgen. Kijk daarom vooral eens bij een reptielenopvang als je opzoek bent naar een reptiel als huisdier!
Beurzen
In Nederland, maar ook daar buiten, worden regelmatig exoten beurzen georganiseerd. Op deze beurzen worden ook veel dieren verkocht. De verkopers zijn vaak hobbyfokkers en kunnen veel vertellen over hun dieren, hun afkomst en kunnen vragen beantwoorden die jij nog hebt.
Let op: niet alle verkopers op beurzen zijn altijd even betrouwbaar of kweken ethisch verantwoord.
Dierenwinkels
De laatste, minst aangeraden, plek om baardagamen te halen zijn dierenwinkels. De dieren hebben vaak een onbekende achtergrond voor de winkel. Ook komt regelmatig voor dat de huisvesting in dierenwinkels niet goed is, waardoor er de kans bestaat dat je het dier ziek overneemt. Doe goed onderzoek naar de winkel waar jij jouw baardagame wilt halen voordat je ze mee naar huis neemt.
Gezondheidszorg
Gezonde baardagamen
Voordat je kan weten of je baardagame ziek is, is het belangrijk om te weten hoe een gezonde baardagame er uit ziet. Een gezond dier heeft heldere ogen, schone mond, is actief en oplettend.
Zieke baardagame herkennen
Een teken van een zieke baardagame kan zijn: lusteloosheid, niet willen bewegen / niet soepel kunnen bewegen, kwijlen, zwart / dood puntje van de staart en/of diarree.
Heb jij het vermoeden dat jouw baardagame zich anders dan normaal gedraagt en misschien ziek is? Bel dan altijd een reptiel kundige dierenarts voor advies. Niet alle dierenartspraktijken zijn kundig op het gebied van reptielen, zoek daarom van tevoren als een betrouwbare dierenarts uit.
Bronnen
- Eigen ervaring en kennis
- Animal Diversity Web. (2022). Opgehaald van Pogona vitticeps Central Bearded Dragon: https://animaldiversity.org/accounts/Pogona_vitticeps/
- Baines, F., Chattell, J., Dale, J., Garrick, D., Gill, I., Goetz, M., . . . Swatman, M. (2016). How much UV-B does my reptile need? The UV-Tool, a guide to the selection of UV lighting for reptiles and amphibians in captivity. Verenigd Koninkrijk: Journal of Zoo and Aquarium Research.
- Arcadia. (onbekend). Opgehaals van Lighting Guide: https://www.arcadiareptile.com/lighting/guide/
- Schilperoord, P. (onbekend). Opgehaald van Verzorging Baardagame: https://www.blue-lagoon.nl/kenniscentrum/verzorging/baardagaam