Deze pagina is constant in ontwikkeling. Laatste update: juli 2023
Koningspythons in het kort
De koningspython staat ook wel bekend als de balpython, omdat hij zich oprolt tot een klein balletje als hij bang is. Het zijn zeer populaire slangen voor beginnend reptielen/slangen houders. Ze zijn dan ook in overvloede beschikbaar en in veel verschillende "morphs". Deze python blijft ook een stuk kleiner dan de meeste mensen denken bij het woord python! Naast de koningspython zijn er nog andere goede slangen voor beginners! Lees je goed in en zoek de soort die het best bij jou past.
Wetenschappelijke naam: Python regius
Leeftijd: Gemiddeld 20 tot 30 jaar
Grootte: 90 tot 150cm; 1200 tot 2500 gram
Wanneer actief: Tijdens schemer, avond en nacht
Alleen of samen?: Alleen
Gif- of wurgslang?: Wurgslang, niet giftig
Lees je van tevoren goed in om zeker te weten dat slangen de huisdieren zijn die jij zoekt!
Vind hier alles wat je wilt weten over koningspythons (balpythons)!
Slangen en kinderen
Zorg ervoor dat het terrarium op een veilige, stevige plek staat en zorg voor een slot op de deurtjes van het verblijf. Dit om te voorkomen dat kinderen (per ongeluk) het verblijf open doen en het dier kan ontsnappen. Reptielen zijn namelijk meester ontsnappers en verstoppers.
Jonge kinderen
Voor jonge kinderen zijn slangen geschikt als dieren om naar te kijken. Een erg jong kind kan onbedoeld de slang pijn doen, maar de koningspython kan ook onbedoeld het kind pijnigen. Het is een slang die, hoewel goedaardig en zeker niet bijterig, wel voornamelijk uit spieren bestaat en erg sterk is in zijn lichaam. Wanneer het kind weet ten alle tijden respect te tonen aan het dier en voorzichtig te zijn kunnen ze, onder toeziend ook van een volwassene, aan elkaar geïntroduceerd worden als de slang wakker is. Gezien een koningspython pas ’s avonds wakker wordt, kan het zijn dat het even duurt voor kind en dier elkaar buiten het verblijf kunnen ontmoeten, omdat de een slaapt als de ander wakker is.
Oudere kinderen
Koningspythons zijn robuuste dieren en als oudere kinderen geleerd is hoe zij met de slang om moeten gaan, zouden zij zelf de slang kunnen hanteren en verzorgen. Ook hierbij weer wanneer het voor de slang een natuurlijke tijd is om actief te zijn, dus ’s avonds. Er wordt aangeraden dat er altijd een verantwoordelijke volwassene bij is om in te springen mocht het nodig zijn.
Wat is een koningspython
Uiterlijk
Koningspythons zijn niet-giftige wurgslangen met een dik, gespierd lichaam. De kop is relatief groot, afgeplat en peervorming. Ook is er een duidelijke overgang zichtbaar tussen het hoofd en de smallere hals van deze slang. De wilde slangen hebben een donkerbruine tot zwarte basiskleur met geelbruine vlekken over het hele lichaam. In deze vlekken zijn meestal kleinere vlekjes te zien in dezelfde kleur als de basiskleur van de slang. Ook zit er om de vlekken vaak een lichter randje en hebben ze een licht gekleurde buik.
Naast de hierboven beschreven wildkleur zijn er tegenwoordig in de reptielen hobby heel veel meer kleuren te vinden. denk aan albino’s, andere patronen, andere basiskleuren. Deze afwijkende patronen en kleuren van wildkleur worden morphs genoemd.
Semi-boombewoners
Koningspythons zijn niet alleen bodembewoners, maar zij houden er ook van om te klimmen! Dit kunnen zij dan ook erg goed met hun sterke lichaam om zich vast te houden aan onder andere takken. Het is dan ook belangrijk dat de slang als huisdier ook voldoende verticale uitdagingen krijgt.
Wat is koudbloedig?
Vrijwel alle reptielen zijn koudbloedig. Koudbloedige wezens kunnen alleen hun lichaamstemperatuur regelen door op te warmen in de zon of af te koelen in de schaduw. Hun lichaam wordt dus zo warm als hun omgeving.
Warmbloedige wezens, zoals mensen, regelen hun lichaamstemperatuur door zelf warmte te produceren.
Het regelen van je lichaamstemperatuur wordt thermoreguleren genoemd. Reptielen kunnen dit dus alleen door op een warmere of koelere plek te gaan zitten.
Koningspythons in het wild
Herkomst
In het wild kan je koningspythons vinden in de graslanden en open bossen van West en Midden Afrika.
Wanneer je een koningspython als huisdier aanschaft, let er dan goed op dat ze “captive bred” zijn en niet “wild caugth” of “captive born”. Bij “captive bred” zijn de dieren in gevangenschap gefokt, geboren en opgeroeid. Bij de andere twee opties zijn wilde dieren uit hun leefomgeving gehaald om te verkopen in de (huis)dierhandel.
Gezien de koningspython op de CITES lijst staat, moet je een overdrachtsverklaring hebben om aan te kunnen tonen dat je op legale manier aan het dier bent gekomen.
Leefomgeving
Deze slangen wonen in het wild in tropische en subtropische vochtige loofbossen en graslanden. Ze leven voornamelijk tussen de beplating en onder de grond in holen, maar kunnen ook goed klimmen.
Wanneer actief
Zoals eerder ook al even genoemd werd zijn koningspythons voornamelijk ’s nachts actief. Rond schemertijd worden ze wakker en gaan dan op jacht. Ze bewegen zich voort niet per se op zicht, maar weten waar ze heen willen met behulp van hun uitstekende reukvermogen en hun vermogen om infrarood te zien.
Het verblijf / huisvesting
Solitair
Koningspythons zijn solitair. Dit betekend dat zij het liefst alleen leven en geen soortgenoot in hun verblijf willen.
Verblijfsformaat
Hoewel er veel verschillende manieren zijn waarop koningspythons worden gehouden, zijn veel opties te klein voor het dier om écht in te leven, en zijn de dieren meer bezig met overleven. Voor een koningspython wordt door Dierdocent een verblijf aangeraden van minimaal 150 x 60 x 60 cm (lengte x breedte x hoogte). Zo kan de slang zich over minstens één zijde helemaal uitrekken. Een groter verblijf is altijd beter. Zolang het verblijf goed is ingericht, met voldoende schuilplekken, zal ook jouw slang zeker van de extra ruimte gebruik maken. Ook heb je dan meer ruimte om het verblijf leuk in te richten!
Tot slot is het belangrijk om ervoor te zorgen dat minstens één zijkant, maar zeker voor koningspythons het liefst drie, van het verblijf geblindeerd is. Door dit dicht te maken voelt het dier zich beschut in het verblijf.
Inrichting
Er zijn verschillende basisonderdelen die horen bij de inrichting van vrijwel elk verblijf voor reptielen. Voor de koningspython heb je minstens het volgende nodig: een schuilplek aan de koele kant van het verblijf, een schuilplek aan de warme kant, een vochtige schuilplek in het midden, “rommel” in de vorm van bijvoorbeeld nepplanten zodat het dier zich veilig voelt om van a naar b te komen in zijn verblijf en een waterbak waar de slang ook helemaal in past om te badderen. Verder wordt als substraat aangeraden een goed vochtvasthoudende bodembedekking te kiezen, zoals een mix van kokosvezel en veenmos met een beetje zand.
Tot slot is het belangrijk, zeker voor de koningspython omdat die over het algemeen wat schuchter zijn, om ervoor te zorgen dat minstens één zijkant, maar het liefst drie, van het verblijf geblindeerd is. Door dit dicht te maken voelt het dier zich beschut in het verblijf.
Bij Dierdocent
Bij Dierdocent hebben alle reptielen zo vele mogelijk een volledig bioactief verblijf. Dat wil zeggen dat de bodembedding bestaat uit natuurlijke aarde met insecten en andere organismen die in de bodem leven. Ook kunnen hier echte planten in geplant staan. Hiervoor is gekozen omdat Dierdocent gelooft in de kracht van een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving voor het dier om voldoende verrijking en stimulatie te kunnen bieden om natuurlijk gedrag te vertonen. Ofwel, gedrag wat het dier in het wild ook zou laten zien.
Terrariumtechniek - warmtelampen
Eerder kwam al even aan bod dat reptielen koudbloedig zijn en dat hun lichaamstemperatuur gelijk is aan hun omgevingstemperatuur. Ook is heel kort een warme kant en koele kant van het verblijf besproken. Om dat te bereiken heb je terrariumtechniek nodig, zoals thermometers, warmtelampen en UV-lampen.
Warmtebron en thermostaat
Als warmtebron wil je het liefst een warmtebron die warmte geeft van boven, zoals de zon dat in de natuur ook doet. Bij Dierdocent hebben alle verblijven een zogenaamde “Deep Heat Projector” voor de warmteafgifte. Deze warmtelamp hangt aan de linker of rechter kant van het verblijf, en moet er voor zorgen dat de temperatuur voor de koningspython op de plek om te zonnen 35°C tot 38°C is, en verder aan de warme kant van het verblijf rond de 30°C overdag. Aan de koude kant mag de temperatuur rond de 28°C zijn.
’s Avonds mag het gehele verblijf afkoelen naar zo’n 26°C tot 24°C.
Om te kijken of de temperaturen kloppen, en om de ze te reguleren, heb je een (dim)thermostaat nodig. Het soort thermostaat die je nodig hebt hangt af van de warmtebron die je gekozen hebt.
LET OP: zonder thermostaat aan je warmtebron loop je het risico dat het dier zich kan branden als de warmtebron te warm wordt om wat voor reden.
*Er zijn verschillende soorten warmtebronnen. Dierdocent werkt aan een informatiepagina hierover.
Terrariumtechniek - lichtduur en UV-B
Lichtduur / dag-nacht ritme
Voor de koningspython wil je een dag-nachtritme van 12 uur licht overdag, gevolgd door 12 uur donker ’s nachts. Dit zijn de zomertijden.
Als je ’s nachts moet bij verwarmen, zorg dan voor een warmtelamp die géén licht af geeft. Ook rood en/of blauw licht verstoren het dag-nacht ritme van de dieren.
UV-lamp, ja of nee?
Alle reptielen hebben baat bij een UV-B lamp. Niet voor alle dieren is deze nodig om te overleven, maar dieren die beschikking hebben tot een UV-B lamp zijn over het algemeen actiever en bovenal ook gezonder.
De koningspython heeft een UV-B lamp nodig van UV Ferguson zone 2, UVI daggemiddelde 0.7 – 1.0.
Zegt dat je niks? Gebruik dan deze link van Arcadia om te kijken welke lamp je nodig hebt!
Lighting Guide
Terrariumtechniek - luchtvochtigheid
Koningspythons hebben behoefte aan een relatieve luchtvochtigheid (RLV) van 50 – 70% in hun verblijf. Wanneer zij bijna moeten vervellen is het belangrijk dat in hun vochtige verstopplek een RLV van 80-90% gehaald word. Bereik de juiste luchtvochtigheid door het verblijf regelmatig te sproeien met water en door de relatieve luchtvochtigheid te controleren met een digitale hygrometer.
Winterrust / winterslaap
Mocht je de dieren in winterrust willen laten gaan kan dat door over meerdere weken geleidelijk aan de dieren op een temperatuurgradiënt van 27 tot 29°C overdag en 22 tot 24°C ’s nachts te brengen.
Een reptiel als huisdier hoeft niet per se een seizoen op wintertemperaturen gehouden te worden om gezond te blijven. Zij kunnen ook zonder problemen het hele jaar op de warmere temperaturen gehouden worden. Voor jongen en/of zieke dieren is een winterrust zelfs af te raden.
Voor kweken kan een winterrust wel wenselijk zijn.
Voeding en supplementen
Jonge slangen en volwassen dieren hebben een ander voerschema. Het voerschema dat hier als voorbeeld gegeven wordt gaat uit van een gezond, volwassen dier.
Water
Altijd moet de mogelijkheid er zijn voor het dier om schoon water te drinken. Reptielen kunnen niet drinken uit een waterfles. zij hebben dus een waterbakje nodig.
Muizen en ratten uit de diepvries
Als huisdier eten koningspythons vooral muizen en/of ratten. Dit is een compleet dieet voor ze. Kies voor ingevroren voederdieren die online te koop zijn, op reptielenbeurzen of bij verschillende speciaalzaken. Ook kan er voor gekozen worden om zelf voedermuizen/-ratten te fokken, deze op humane manier af te maken en deze aan de slang te voeren. Voer een voederdier dat ongeveer zo groot is als het dikste deel van het lichaam van de slang. Een andere maatstaaf die wordt aangehouden is dat het voederdier zoveel mag wegen als 10% tot 15% van het gewicht van de slang. Als jouw slang dus 1000gram weegt mag hij een voederdier dat tussen de 100 en 150gram weegt.
Levende knaagdieren voeren is op basis van de Wet dieren niet toegestaan in Nederland. Naast dat het wettelijk verboden is, is het ook een risico om de slangen levend voer te voeren. Als de slang geen honger heeft en/of de rat niet goed vast heeft om hem te worgen kan het voederdier de slang ernstig verwonden en zelfs doodden.
LET OP: voer nóóit wild gevangen dieren aan de slang. Deze kunnen ziek zijn en/of parasieten met zich meedragen waar de slang ernstig ziek van kan worden.
Voederdieren ontdooien
Er zijn verschillende manieren om een voederdier te ontdooien voordat deze aan de slang gevoerd wordt. Idealiter wil je dat het voederdier zo kort mogelijk uit de vriezer is, zodat er zo min mogelijk bacteriën op kunnen groeien als hij ontdooit. Bij Dierdocent gebruiken wij de warm water techniek. De voederrat of -muis wordt in een bakje gelegd, waar iedere vijf minuten nieuw warm (niet kokend) water bij wordt gedaan om het te ontdooien. Wanneer het voederdier 30°C tot 32°C is midden op het lichaam is deze klaar om gevoerd te worden.
Voerschema
Volwassen koningspythons hoeven niet elke dag, en zelfs niet elke week, te eten. Voer hen gemiddeld eens iedere twee weken.
Waar jouw slang vinden
Reptielenopvang
Ook reptielen worden regelmatig afgestaan aan reptielenopvangen, omdat mensen er bijvoorbeeld niet meer voor kunnen zorgen. Kijk daarom vooral eens bij een reptielenopvang als je opzoek bent naar een reptiel als huisdier!
Beurzen
In Nederland, maar ook daar buiten, worden regelmatig exoten beurzen georganiseerd. Op deze beurzen worden ook veel dieren verkocht. De verkopers zijn vaak hobbyfokkers en kunnen veel vertellen over hun dieren, hun afkomst en kunnen vragen beantwoorden die jij nog hebt.
Let op: niet alle verkopers op beurzen zijn altijd even betrouwbaar of kweken ethisch verantwoord.
Dierenwinkels
De laatste, minst aangeraden, plek om slangen te halen zijn dierenwinkels. De dieren hebben vaak een onbekende achtergrond voor de winkel. Ook komt regelmatig voor dat de huisvesting in dierenwinkels niet goed is, waardoor er de kans bestaat dat je het dier ziek overneemt. Doe goed onderzoek naar de winkel waar jij jouw slang wilt halen voordat je ze mee naar huis neemt.
Gezondheidszorg
Gezonde slangen
Voordat je kan weten of je slang ziek is, is het belangrijk om te weten hoe een gezonde slang er uit ziet. Een gezond dier heeft heldere ogen, schone mond, geen vastzittende stukjes vervelling is actief en oplettend.
Zieke slang herkennen
Een teken van een zieke python kan zijn: lusteloosheid, niet willen bewegen / niet soepel kunnen bewegen, vastzittende vervellingen en kwijlen.
Heb jij het vermoeden dat jouw slang zich anders dan normaal gedraagt en misschien ziek is? Bel dan altijd een reptiel kundige dierenarts voor advies. Niet alle dierenartspraktijken zijn kundig op het gebied van reptielen, zoek daarom van tevoren als een betrouwbare dierenarts uit.
Bronnen
- Eigen ervaring en kennis
- Animal Diversity Web. (2022). Opgehaald van Python regius Ball python, Royal python: https://animaldiversity.org/accounts/Python_regius/
- Baines, F., Chattell, J., Dale, J., Garrick, D., Gill, I., Goetz, M., . . . Swatman, M. (2016). How much UV-B does my reptile need? The UV-Tool, a guide to the selection of UV lighting for reptiles and amphibians in captivity. Verenigd Koninkrijk: Journal of Zoo and Aquarium Research.
- Arcadia. (onbekend). Opgehaals van Lighting Guide: https://www.arcadiareptile.com/lighting/guide/
- CITES. (2022). Opgehaald van Species+: https://www.speciesplus.net/