Deze pagina is constant in ontwikkeling. Laatste update: juli 2023
Afrikaanse vetstaartgekko in het kort
De Afrikaanse vetstaartgekko lijkt erg op de bekendere luipaardgekko, maar is toch net even anders. Het zijn over het algemeen kalme en gedweeë dieren die zich het gelukkigst voelen in een ruim terrarium met veel verstopplekjes. Deze dieren zijn erg leuk als kijkdieren, maar af en toe gehanteerd worden kunnen zij vaak ook aan.
Wetenschappelijke naam: Hemitheconyx caudicinctus
Leeftijd: Gemiddeld 15 tot 20 jaar
Grootte: tot 20cm; 45 tot 75 gram
Wanneer actief: Voornamelijk tijdens schemer
Alleen of samen?: Alleen
Lees je van tevoren goed in om zeker te weten dat gekko's de huisdieren zijn die jij zoekt!
Vind hier alles wat je wilt weten over Afrikaanse vetstaartgekko’s (Afrikaanse dikstaartgekko’s) !
Gekko's en kinderen
Zorg ervoor dat het terrarium op een veilige, stevige plek staat en zorg voor een slot op de deurtjes van het verblijf. Dit om te voorkomen dat kinderen (per ongeluk) het verblijf open doen en het dier kan ontsnappen. Reptielen zijn namelijk meester ontsnappers en verstoppers.
Jonge kinderen
Voor jonge kinderen zijn Afrikaanse vetstaartgekko’s geschikt als dieren om naar te kijken. Afrikaanse vetstaartgekko’s zijn schemeractief. Wanneer jonge kinderen wakker zijn, zal de gekko waarschijnlijk voor een groot deel van de tijd slapen.
Oudere kinderen
Oudere kinderen kunnen onder toezicht ook de interactie met de gekko aan gaan als het dier wakker is door hun hand in het verblijf te leggen en de gekko hier op te laten klimmen/de hand te onderzoeken.
Wat is een vetstaartgekko
Uiterlijk
De volwassen wilde vetstaartgekko is een hagedis met op de rug een oranje/bruine kleur met donkere banden over het lichaam. De buik is wit. Sommige dieren hebben een lichte streep die van de kop naar de staart loopt, maar dit hoeft niet. Naast deze kleur zijn er in de reptielen hobby nog andere kleuren te vinden, de zogenoemde morphs.
Grondgekko
Afrikaanse vetstaartgekko’s zijn kleine koudbloedige hagedissen die behoren tot de familie van de gekko’s. Zij hebben, in tegenstelling tot de meeste andere gekko’s, oogleden waarmee zij kunnen knipperen en nagels aan hun tenen in plaats van hechtlamellen. De vetstaartgekko is daarmee dan ook een echte grondgekko.
Wat is koudbloedig?
Vrijwel alle reptielen zijn koudbloedig. Koudbloedige wezens kunnen alleen hun lichaamstemperatuur regelen door op te warmen in de zon of af te koelen in de schaduw. Hun lichaam wordt dus zo warm als hun omgeving.
Warmbloedige wezens, zoals mensen, regelen hun lichaamstemperatuur door zelf warmte te produceren.
Het regelen van je lichaamstemperatuur wordt thermoreguleren genoemd. Reptielen kunnen dit dus alleen door op een warmere of koelere plek te gaan zitten.
Afrikaanse vetstaartgekko's in het wild
Herkomst
Afrikaanse vetstaartgekko’s komen in het wild voor in West Afrika, van Senegal tot Nigeria en een deel van noord Kameroen.
Wanneer je een vetstaartgekko als huisdier aanschaft, let er dan goed op dat ze “captive bred” zijn en niet “wild caugth” of “captive born”. Bij “captive bred” zijn de dieren in gevangenschap gefokt, geboren en opgeroeid. Bij de andere twee opties zijn wilde dieren uit hun leefomgeving gehaald om te verkopen in de (huis)dierhandel.
Leefomgeving
Deze gekko’s wonen in het wild in savannes en steenachtige bossen. Ze verstoppen zich tussen gevallen bladeren, takken en ander “tuinafval” wat op de grond ligt. Ook verstoppen zij zich in kleine, verlaten holen. Wanneer de gekko een goede schuilplaats heeft gevonden verdedigd hij zijn hol en territorium tegen soortgenoten en andere indringers. Afrikaanse vetstaartgekko’s hebben zich aangepast aan een leven op rotsachtige, oneven terreinen.
Wanneer actief
Zoals eerder ook al even genoemd werd zijn Afrikaanse vetstaartgekko’s schermeractief. Zowel tijdens de ochtend- en avondschemer zijn zij wakker om hun omgeving te verkennen en te zoeken naar eten. Tussendoor kunnen zij ook af en toe wakker zijn om bijvoorbeeld te thermoreguleren.
Het verblijf / huisvesting
Solitair
Vetstaartgekko’s zijn solitair. Dit betekend dat zij het liefst alleen leven en geen soortgenoot in hun verblijf willen.
Verblijfsformaat
Net als alle andere dieren, en mensen, willen gekko’s ook graag een fijne plek die zij hun thuis kunnen noemen. Voor een Afrikaanse vetstaartgekko wordt een verblijf aangeraden van minimaal 80 x 50 x 50 cm (lengte x breedte x hoogte). Een groter verblijf is altijd beter. Zolang het verblijf goed is ingericht, met voldoende schuilplekken, zal ook jouw gekko zeker van de extra ruimte gebruik maken. Ook heb je dan meer ruimte om het verblijf leuk in te richten!
Inrichting
Er zijn verschillende basisonderdelen die horen bij de inrichting van vrijwel elk verblijf voor reptielen. Voor de vetstaartgekko heb je minstens het volgende nodig: een schuilplek aan de koele kant van het verblijf, een schuilplek aan de warme kant, een vochtige schuilplek in het midden, “rommel” in de vorm van bijvoorbeeld nepplanten zodat het dier zich veilig voelt om van a naar b te lopen in zijn verblijf, waterbak en een claciumbakje. Verder wordt een los substraat op kokosvezel basis aangeraden.
Tot slot is het belangrijk om ervoor te zorgen dat minstens één zijkant, maar het liefst drie, van het verblijf geblindeerd is. Door dit dicht te maken voelt het dier zich beschut in het verblijf.
Bij Dierdocent
Bij Dierdocent hebben alle reptielen zo vele mogelijk een volledig bioactief verblijf. Hiervoor is gekozen omdat Dierdocent gelooft in de kracht van een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving voor het dier om voldoende verrijking en stimulatie te kunnen bieden om natuurlijk gedrag te vertonen. Ofwel, gedrag wat het dier in het wild ook zou laten zien.
Terrariumtechniek - warmtelampen
Eerder kwam al even aan bod dat reptielen koudbloedig zijn en dat hun lichaamstemperatuur gelijk is aan hun omgevingstemperatuur. Ook is heel kort een warme kant en koele kant van het verblijf besproken. Om dat te bereiken heb je terrariumtechniek nodig, zoals thermometers, warmtelampen en UV-lampen.
Warmtebron en thermostaat
Als warmtebron wil je het liefst een warmtebron die warmte geeft van boven, zoals de zon dat in de natuur ook doet. Bij Dierdocent hebben alle verblijven een zogenaamde “Deep Heat Projector” voor de warmteafgifte. Deze warmtelamp hangt aan de linker of rechter kant van het verblijf, en moet er voor zorgen dat de temperatuur voor de Afrikaanse vetstaartgekko op de plek om te zonnen rond de 32°C is, en verder aan de warme kant van het verblijf 29°C overdag. Aan de koude kant mag de temperatuur rond de 25°C zijn.
’s Avonds mag het gehele verblijf afkoelen naar zo’n 24°C tot 20°C.
Om te kijken of de temperaturen kloppen, en om de ze te reguleren, heb je een (dim)thermostaat nodig. Het soort thermostaat die je nodig hebt hangt af van de warmtebron die je gekozen hebt.
LET OP: zonder thermostaat aan je warmtebron loop je het risico dat het dier zich kan branden als de warmtebron te warm wordt om wat voor reden.
*Er zijn verschillende soorten warmtebronnen. Dierdocent werkt aan een informatiepagina hierover.
Terrariumtechniek - lichtduur en UV-B
Lichtduur / dag-nacht ritme
Voor de Afrikaanse vetstaartgekko wil je een dag-nachtritme van 13 uur licht overdag, gevolgd door 11 uur donker ’s nachts. Dit zijn de zomertijden.
Als je ’s nachts moet bij verwarmen, zorg dan voor een warmtelamp die géén licht af geeft. Ook rood en/of blauw licht verstoren het dag-nacht ritme van de dieren.
UV-lamp, ja of nee?
Alle reptielen hebben baat bij een UV-B lamp. Niet voor alle dieren is deze nodig om te overleven, maar dieren die beschikking hebben tot een UV-B lamp zijn over het algemeen actiever en bovenal ook gezonder.
De Afrikaanse vetstaartgekko heeft een UV-B lamp nodig van UV Ferguson zone 1, UVI daggemiddelde 0.0 – 0.7.
Zegt dat je niks? Gebruik dan deze link van Arcadia om te kijken welke lamp je nodig hebt!
Lighting Guide
Terrariumtechniek - luchtvochtigheid
Afrikaanse vetstaartgekko’s hebben behoefte aan een relatieve luchtvochtigheid (RLV) van 40 – 60% in hun verblijf. Wanneer zij bijna moeten vervellen is het belangrijk dat in hun vochtige verstopplek een RLV van 80-90% gehaald word. Bereik deze luchtvochtigheid door het verblijf regelmatig te sproeien met water en door de RLV te controleren met een digitale hygrometer.
Winterrust / winterslaap
Mocht je de dieren in winterrust willen laten gaan kan dat door over meerdere weken geleidelijk aan de dieren op een temperatuurgradiënt van 15 tot 20°C overdag en 10 tot 15°C ’s nachts te brengen. Laat het aantal lichturen geleidelijk teruglopen tot 11 uur.
Een reptiel als huisdier hoeft niet per se een seizoen op wintertemperaturen gehouden te worden om gezond te blijven. Zij kunnen ook zonder problemen het hele jaar op de warmere temperaturen gehouden worden. Voor jongen en/of zieke dieren is een winterrust zelfs af te raden.
Voor kweken kan een winterrust wel wenselijk zijn.
Voeding en supplementen
Jonge gekko’s en volwassen gekko’s hebben een ander voerschema. Het voer- en poederschema dat hier als voorbeeld gegeven word gaan uit van een gezond, volwassen dier.
Water
Altijd moet de mogelijkheid er zijn voor het dier om schoon water te drinken. Reptielen kunnen niet drinken uit een waterfles. zij hebben dus een waterbakje nodig.
Levende insecten
Gekko’s eten alleen levende insecten. Voorbeelden van geschikte insecten voor vetstaartgekko’s zijn: verschillende soorten krekels, verschillende soorten sprinkhanen, dubia kakkerlakken, meelwormen en moriowormen.
Gebruik als maatstaaf voor het formaat van het voederdier de afstand tussen de ogen van de gekko. Als het voeder insect daar binnen past kan de gekko deze ook veilig eten zonder verstikkingsgevaar.
LET OP: voer nóóit wild gevangen insecten. Deze kunnen ziek zijn en/of parasieten met zich meedragen waar de gekko ernstig ziek van kan worden.
Supplementen en poeders
Om er voor te zorgen dat de gekko alles binnen krijgt moeten voederinsecten gepoederd worden. Poeder afwisselend met calciumpoeder zonder D3 (als je een UV lamp hebt, anders mét D3) en een vitaminepoeder voor reptielen.
Bied ook puur calciumpoeder zonder D3 aan in het verblijf in een klein bakje, zodat de gekko dit kan oplikken als hij het nodig heeft.
Voerschema
Volwassen vetstaartgekko’s hoeven niet elke dag te eten. Voer hen bijvoorbeeld drie keer per week en poeder twee keer met calcium en één keer met vitaminepoeder.
Hoe vaak je je gekko wilt voeren is afhankelijk van de leeftijd van het dier en hoeveel hij te eten krijgt in één zitting.
Waar jouw gekko vinden
Reptielenopvang
Ook reptielen worden regelmatig afgestaan aan reptielenopvangen, omdat mensen er bijvoorbeeld niet meer voor kunnen zorgen. Kijk daarom vooral eens bij een reptielenopvang als je opzoek bent naar een reptiel als huisdier!
Beurzen
In Nederland, maar ook daar buiten, worden regelmatig exoten beurzen georganiseerd. Op deze beurzen worden ook veel dieren verkocht. De verkopers zijn vaak hobbyfokkers en kunnen veel vertellen over hun dieren, hun afkomst en kunnen vragen beantwoorden die jij nog hebt.
Let op: niet alle verkopers op beurzen zijn altijd even betrouwbaar of kweken ethisch verantwoord.
Dierenwinkels
De laatste, minst aangeraden, plek om gekko’s te halen zijn dierenwinkels. De dieren hebben vaak een onbekende achtergrond voor de winkel. Ook komt regelmatig voor dat de huisvesting in dierenwinkels niet goed is, waardoor er de kans bestaat dat je het dier ziek overneemt. Doe goed onderzoek naar de winkel waar jij jouw gekko wilt halen voordat je ze mee naar huis neemt.
Gezondheidszorg
Gezonde gekko’s
Voordat je kan weten of je gekko ziek is, is het belangrijk om te weten hoe een gezonde vetstaartgekko er uit ziet. Een gezonde gekko heeft heldere ogen, schone mond, geen vastzittende stukjes vervelling is actief en oplettend.
Zieke gekko herkennen
Een teken van een zieke gekko kan zijn: lusteloosheid, niet willen bewegen / niet soepel kunnen bewegen, vastzittende vervellingen, kwijlen, zwart / dood puntje van de staart.
Heb jij het vermoeden dat jouw gekko zich anders dan normaal gedraagt en misschien ziek is? Bel dan altijd een reptiel kundige dierenarts voor advies. Niet alle dierenartspraktijken zijn kundig op het gebied van reptielen, zoek daarom van tevoren als een betrouwbare dierenarts uit.
Bronnen
- Eigen ervaring en kennis
- Animal Diversity Web. (2022). Opgehaald van Hemitheconyx caudicinctus Fat-tail Gecko: https://animaldiversity.org/accounts/Hemitheconyx_caudicinctus/
- Baines, F., Chattell, J., Dale, J., Garrick, D., Gill, I., Goetz, M., . . . Swatman, M. (2016). How much UV-B does my reptile need? The UV-Tool, a guide to the selection of UV lighting for reptiles and amphibians in captivity. Verenigd Koninkrijk: Journal of Zoo and Aquarium Research.
- Arcadia. (onbekend). Opgehaals van Lighting Guide: https://www.arcadiareptile.com/lighting/guide/